Fęrsluflokkur: Bloggar

Plast

Óhófleg notkun plastumbśša hefur veriš žó nokkuš ķ umręšunni aš undanförnu og ef til vill eru augu fólks aš opnast fyrir žeirri plastmengun sem oršin er į jöršinni. Fiskar, sjófuglar og hvalir hafa fundist meš plast ķ išrum og hvar sem er ķ heiminum er aušvelt aš finna sjórekiš plast ķ flęšarmįli.

Samkvęmt grein ķ Scientific American er nś svo komiš aš meira aš segja saltiš sem viš setjum ķ matinn okkar er oršiš mettaš af plasti, m.a. vegna plastmengunar ķ sjó, žannig aš žaš er engin undankomuleiš undan menguninni og eflaust erum viš öll meš agnarsmįar plastagnir ķ lķkamanum vegna sóšaskaps. Ekki hęttum viš aš nota salt en žetta er eitthvaš sem er įgętt aš hafa ķ huga.

Hér į sušlęgu eyjunum sem ég dvel į (og geymi peningana mķna) er mikiš umbśšafargan. Öllu er vel og vandlega pakkaš inn og ķ hvert skipti sem innkaup eru gerš buršast mašur heim meš žyngd sķna ķ fraušplasti, mjśku plasti og haršplasti.  Mjólkin er ķ plastflöskum, jógśrt er ķ plastķlįtum sem pakkaš er inn ķ lokaša plastpoka, įvöxtum er oft į tķšum pakkaš ķ fraušplastbakka sem er lokaš meš glęru plasti, tilbśinn matur er ķ tvöföldum og jafnvel žreföldum umbśšum.  Og pulsurnar mašur, frį einum framleišanda eru hverri og einni pulsu pakkaš inn ķ plast og svo er tķu plastpökkušum pulsum pakkaš inn ķ plast sem mašur fer meš į kassa og kaupir plastpoka til aš bera pulsurnar heim ķ.  Žeir mega žó eiga žaš Skotarnir aš žeir koma flestir meš sķna eigin taupoka undir hendinni žegar fariš er ķ verslun og plastpokanotkun er lķtil, žaš er eitthvaš sem margir męttu taka til fyrirmyndar.  Žrįtt fyrir aš plast sé nytsamlegt efni žurfum viš aš sżna skynsemi og breyta hugsunarhętti okkar meš žaš aš markmiši aš minnka plastnotkun og auka lķfsgęši.


Horft til baka

Žaš hefur svo sannarlega veriš lęrdómsrķkt žetta rśma įr sem ég hef dvališ į Orkneyjum, bęši hvaš varšar vinnuna og einnig hvaš varšar mig sjįlfan og fjölskylduna. Žegar ég kom hingaš ķ janśar į sķšasta įri var verkefniš žaš aš byggja upp nżja fiskeldisstöš og reiknaš var meš aš taka stöšina ķ gagniš ķ aprķl ķ fyrra en vegna tafa į śtgįfu leyfa frestašist žaš žangaš til ķ september. Žaš var žvķ ekki hęgt aš byrja aš koma fyrir bśnaši fyrr en ķ maķ, en žį settum viš śt rammann sem Fęreyska fyrirtękiš Vónin śtvegaši. Um svipaš leyti fengum viš afhendan plastbįt frį Seahorse Marine sem er ašallega notašur til fólksflutninga. Kvķarnar, tólf talsins, voru smķšašar af skoska fyrirtękinu Fusion Marine en fyrsta kvķin var tilbśin ķ byrjun febrśar og žęr voru geymdar ķ fjöru į eyju sem nefnist Sandey. Vinnubįturinn okkar var svo afhentur ķ jślķ en hann var smķšašur hjį Arklow Marine į Ķrlandi. Netin ķ kvķarnar komu um svipaš leyti en Knox sér SSF fyrir netum ķ kvķar.   Žaš var svo ķ byrjun september aš fóšurpramminn kom til okkar frį McDuff ķ Skotlandi, en hann er bśinn fóšrunarkerfi frį Storvik įsamt myndavélum og brennsluofni fyrir daušfisk. Ljós og rafmagn ķ kvķar fengum viš svo frį J.T. Electric ķ Fęreyjum.   Heildarkostnašur viš aš koma stöšinni upp var tępar 3 milljónir punda, eša rśmur hįlfur milljaršur ķslenskra króna. Seišin voru sett śt į tķmabilinu september október um 80 gr og okkar verkefni er aš koma žeim ķ slįturstęrš, 4,5 kg, fyrir lok október en į žeim tķmapunkti er reiknaš meš žvķ aš viš veršum eina stöš SSF į Orkneyjum og Hjaltlandseyjum sem veršur meš fisk ķ slįturstęrš.   Žrįtt fyrir aš flest hafi gengiš aš óskum hefur ekki allt gengiš įfallalaust. Fyrst var aušvitaš frestun į śtgįfu leyfanna en ef allt hefši gengiš aš óskum vęrum viš aš hefja slįtrun eftir um tvo mįnuši. Eftir aš seišin höfšu veriš ķ sjó ķ rśman mįnuš fór aš bera į tįlknasjśkdómi sem kallast AGD (Ameobic Gill Disease) en žaš er sjśkdómur sem er višvarandi hér į Orkneyjum og allar stöšvar žurfa aš baša hverja kynslóš a.m.k. einu sinni. Žaš kom žó į óvart hversu fljót okkar seiši voru aš nęla sér ķ žetta og žvķ var fiskurinn bašašur ķ Desember og Nóvember en vonandi žarf ekki aš baša žessa kynslóš aftur. Ķ desember og janśar gekk hvert fįrvišriš af öšru yfir og misstum viš śt um 30 daga ķ fóšrun vegna žess en žaš setur aukna pressu į okkur aš nį fiskinum ķ slįturstęrš į tilsettum tķma. Žaš ętti žó aš takast en sjįvarhitinn fór lęgst ķ 6,7 ĢŠC ķ mars en fer vęntanlega ķ 14 ķ įgśst.   Ķ einu fįrvišrinu brotnušu tvęr af nżju kvķunum, önnur žeirra į žremur stöšum en sem betur fer tókst aš redda mįlunum og fęra fiskinn śr žeim ķ ašrar kvķar žannig aš ekki varš tjón į lķfmassa. Įstęšan fyrir žvķ aš kvķarnar brotnušu er talin vera sś aš žęr žurftu aš bķša ķ fjörunni į Sandey ķ nokkra mįnuši og grjót og möl er talin hafa nuddaš plastiš og žynnt žaš žannig aš kvķarnar žoldu ekki žau vešur sem gengu yfir. Žetta er sérstaklega athyglisvert vegna žess aš kvķarnar eru smķšašar śr žykkasta efni sem notaš er ķ žessar kvķar og rörin eru 450mm sver en žaš er m.a. sį sverleiki sem notašur er ķ stęrri kvķar. Žaš hefur lķka veriš lęrdómsrķkt aš fį aš starfa hjį stóru fiskeldisfyrirtęki eins og SSF og lęra um žęr ašferšir sem fyrirtękiš notar t.d. til hvers er ętlast af starfsmönnum, öryggismįl, dżravelferš, dżraheilsu og fleira. Nś žegar žetta er skrifaš er komiš vor og vonandi verša įföllin ekki mikiš fleiri Framundan hjį okkur aš stęršarflokka fiskinn ķ kvķarnar en tilgangurinn meš žvķ er aš aušvelda fóšrun og jį jafnari fisk,ķ réttri stęrš, ķ slįtrun į tilskildum tķma.

Hvaš mig og fjölskylduna varšar žį blundaši alltaf ķ okkur aš prófa eitthvaš žessu lķkt og aš hika er aš sama og tapa, sveltur sitjandi krįka en fljśgandi fęr og svo framvegis. Allavega hefši eftirsjįin alltaf nagaš ef viš hefšum ekki slegiš til. Nś vitum viš hvernig žetta er og eflaust munum viš snśa til baka breyttar manneskjur, vonandi til hins betra.


Boaty McBoatface

Um žessar mundir er veriš aš smķša stęrsta og fullkomnasta rannsóknarskip Bretlands. Skipiš mun stunda rannsóknir į loftslagsbreytingum mešal annars meš žvķ aš skoša žaš sem er aš gerast į pólsvęšunum.  Skipiš veršur sumsé stórglęsilegt, bśiš fullkomnum rannsóknarbśnaši, meš ašstöšu fyrir 60 vķsindamenn og 30 manna įhöfn.  Heildarkostnašur viš smķšina er įętlašur 200 milljónir punda eša um 36 milljaršar ķslenskra króna og reiknaš er meš aš skipiš verši tilbśiš įriš 2019.  Breska Nįttśruumhverfisrannsóknarrįšiš (NERC) sneri sér til almennings til žess aš fį uppįstungur um nafn og setti af staš kosningu į netinu um hvaš žetta glęsilega skip ętti aš heita.  Eftir aš kosningin hófst hefur eitt nafn tekiš afgerandi forystu og margir hafa lżst žvķ yfir aš žeir séu aftur bśnir aš fį trś į mannkyniš og ašrir segja, “jį, žetta gerist žegar gerš er tilraun til žess aš treysta breskum almenningi”.  Nöfn eins og David Attenborough ķ höfušiš į manninum sem allir bera viršingu fyrir, eša breska pólfaranum Henry Worsley sem lést ķ vetur žegar hann gerši tilraun til žess aš ganga fyrstur manna yfir Sušurskautslandiš įn ašstošar jį eša Polar Dream og fleiri ķ žį įttina hafa fengiš mörg atkvęši en ekkert nafn hefur fengiš eins mörg atkvęši og “Boaty McBoatface” (Bįti McBįtafés).  Nafniš hefur tekiš mjög afgerandi forystu en ķ gęr var žaš komiš meš um 30.000 atkvęši en žaš sem var ķ öšru sęti var meš 3.000 atkvęši og hefur žetta vakiš mikla kįtķnu hér į Bretlandseyjum en nöfn eins og “Stór fljótandi mįlmdóthlutur”, “Ice Ice baby” og “Žaš er fjandi kalt hérna” hafa lķka fengiš fjölda atkvęša.  Hęgt er aš setja inn tillögur og kjósa um nöfnin meš žvķ aš fara inn į vefsķšu NERC.


Śtsvar

Ķ sķšustu viku skreiš inn um bréfalśguna hjį mér umslag sem innihélt rukkun fyrir śtsvar, vatnsgjald og holręsagjald įrsins, aš upphęš 1460,9 pund, eša 263.736 krónur. Žar af er vatnsgjald 196,2 pund (35.431 kr) og holręsagjald 227,7 pund (41.120 kr).  Afgangurinn, 1037 pund (185.187 kr) er svo notašur sem greišsla upp ķ žį žjónustu sem sveitarfélagiš Orkneyjar bżšur upp į.  Upphęš śstvarsins fer eftir žvķ ķ hvernig hśsnęši er bśiš ķ og er žeim skipt upp ķ įtta flokka A – H  og greišir sį sem lendir ķ H flokki žrefalt śtsvar į viš žann sem er ķ A flokki en ég lenti ķ D flokki.  Meš śtsvarsrukkuninni kom śtskżringablaš meš sundurlišun į žvķ ķ hvaš śtsvariš er notaš og fyrir žį sem ennžį hafa ekki misst įhugann koma žar efirfarandi upplżsingar fram (upphęširnar eru ķ žśsundum punda):

Menntun:31.37441,61%
Félagsžjónusta:17.14022,73%
Almenningssamgöngur:9.79712,99%
Vegagerš:4.2995,70%
Tómstundir og ķžróttir3.3704,47%
Önnur žjónusta:3.2704,34%
Umhverfismįl (ž.m.t. sorphirša):3.0624,06%
Hśsnęšismįl:1.3721,82%
Hagręn žróun:8601,14%
Skipulagsmįl:7490,99%
Lögfręši, reglu og verndaržjónusta:1100,15%
   
Samtals 75.403 

Ef hver og einn ķbśi į Orkneyjum myndi borga žetta allt vęri reikningurinn į hvert heimili um 11.000 pund eša um 2 milljónir į heimili. En žaš er ekki svo.  Breska rķkisstjórnin greišir 76%  og 13% koma annarsstašar frį, sem žżšir aš um 11% er greitt meš śtsvari.  Sennilega finnst flestum śtsvar og prósentuskipting śtgjaldaflokka afar žurrt og leišinlegt umfjöllunarefni en engu aš sķšur er athyglisvert aš bera žetta saman viš žaš sem gengur og gerist į Fróni.

 

 

 

 

 


Vinnufréttir

Einn af kostum žess aš vinna viš fiskeldi er aš mašur fęr aš vinna śti og žaš er sérstaklega įnęgjulegt žegar dagarnir eru eins og žeir eru bśnir aš vera aš undaförnu, sólrķkir, hiti 12 – 15°C og logn.  Žaš eru žvķ töluverš vonbrigši aš žurfa aš vinna inni eins og ég hef žurft aš gera žessa daga.  Ķ sķšustu viku var ég į öryggisstjórnunarnįmskeiši, ķ gęr var innra eftirlit, ķ dag fundur hjį umhverfisvinnuhóp SSF, į morgun innra eftirlit og į fimmtudag heimsókn frį seišastöš.  Inn į milli var svo trošiš talstöšvarnįmskeiši og prófi.  Žaš er óhętt aš segja aš enginn dagur sé venjulegur, ég kom hingaš til žess aš rękta fisk en verkefni stöšvarstjórans teygja sig stundum inn į undarlegar slóšir.  Annars eru markmišin skżr ķ vinnunni, viš fengum seiši sem voru um 80gr ķ september og október ķ fyrra og verkefni okkar er aš koma žeim upp ķ slįturstęrš, 5 kg, ķ október nęstkomandi.  Viš veršum eina stöš SSF į Orkneyja – Hjaltlandseyjasvęšinu sem veršur meš lax ķ slįturstęrš fyrir nęstu jól og žvķ ętti aš vera hęgt aš slįtra mest öllum fisknum śr stöšinni į žeim tķma sem veršin eru hęst eša ķ mįnušunum fyrir jól og ķ upphafi nżįrs.

12650523_10205421480924108_1770534208_n


Stašlar

ķ sķšasta tölublaši fiskeldisfrétta birtist grein eftir mig sem fjallaši um stašla ķ fiskeldi.  Fyrir žį sem ekki hafa ašgang aš fiskeldisfréttum mį lesa greinina hér:

Samhliša auknum umsvifum ķ fiskeldi er aukin fagmennska eitt af žvķ sem žarf aš huga aš og ekki sķst hvaš varšar hiš opinbera og żmsa eftirlitsašila en žar sem ég starfa ķ Skotlandi, er fróšlegt aš bera saman stašla og eftirlit į Ķslandi og hér.

Stašlar fyrir fiskeldisbśnaš.

Nś nżveriš var sett ķ reglugerš aš bśnašur sem notašur er viš fiskeldi į Ķslandi žurfi aš uppfylla įkvešna stašla, žį sömu og mišaš er viš ķ Noregi og mį lķta į žaš sem framfaraskref fyrir ķslenskt fiskeldi. Fram til žessa hefur ekki veriš skylda aš nota višmišunarstašla žegar kemur aš žvķ aš velja bśnaš til fiskeldis, s.s. kvķar, net, fóšurpramma og allt žaš sem skiptir mįli. 

Ķ Noregi hefur frį įrinu 2004 veriš ķ gildi stašall sem kallast “Norwegian Standard 9415 for cage farming equipment to prevent fish escape” en hann segir til um hvaša kröfur fiskeldisbśnašur žarf aš uppfylla.  Skotar hafa sinn eigin stašal.  Marine Scotland hefur gefiš śt Tęknistašla fyrir Skoskt fiskeldi (A technical standard for finfish aquaculture) og voru žeir uppfęršir į sķšasta įri. Skotar segja sjįlfir aš stašlarnir séu skör hęrra en norski stašallinn en ég ętla ekki aš dęma um žaš įn žess aš kynna mér norska stašalinn betur.  Žeir eru nś stundum góšir meš sig og kannski er žetta bara eitthvaš mont ķ žeim.   Ķ stöšlunum eru skilgreindar žęr kröfur sem geršar eru til bśnašar ķ fiskeldi ķ Skotlandi.  Tilgangur žeirra er aš koma ķ veg fyrir slysasleppingar vegna žess aš bśnašur klikkar.   Stašlarnir nį yfir hönnun, efni, framleišslu, uppsetningu, višhald og stęrš bśnašar og taka tillit til umhverfisžįtta eins og ölduhęšar, vinds, straums og fleiri žįtta en meš stöšlunum į aš vera tryggt aš val į bśnaši, notkun og višhald sé meš réttum hętti.  Stašlarnir voru žróašir af eldismönnum, framleišendum bśnašar (net, kvķar, festingar o.fl) tryggingafélögum, rannsóknarstofnunum, verkfręšingum og fleirum.   Marine Scotland hefur eftirlit meš žvķ aš stöšlunum sé fylgt.   Į Ķslandi er bśnašur ķ notkun sem myndi ekki uppfylla žessa stašla, vęntanlega af žvķ aš žessi bśnašur er ódżrari af žvķ aš hann uppfyllir ekki kröfur ķ löndum eins og Noregi og Skotlandi en ķ reglugeršinni er gefinn frestur til įrsins 2017 til žess aš koma žessum mįlum ķ lag. 

Dżravelferšarstašlar

Hér ķ Skotlandi eru lķka stašlar varšandi dżravelferš, RSPCA welfare standard for farmed atlantic salmon (RSPCA stendur fyrir Royal Society for Protection against Cruelty to Animals). Stašlarnir byggja į „the Five Freedoms“:

  • Freedom from thirst, hunger and malnutrition žar sem kröfur eru geršar um gott ašgengi aš gęša fóšri og aš vökvajafnvęgi sé višhaldiš.
  • Freedom from discomfort žar sem tekiš er į žįttum eins og vatns/sjįvarhita, vatnsflęši, efnasamsetningu vatns og fleiru.
  • Freedom from pain, injury or disease Žar sem kvešur į um aš foršast skuli ašstęšur sem mögulega geta valdiš sįrsauka, meišslum eša sjśkdómum og aš sjśkdómsgreining sé gerš eins fljótt og kostur er til žess aš mešhöndla sjśkdóm og góša mešferš ķ flutningum og slįtrun.
  • Freedom to express normal behaviour Žar sem kröfur eru geršar um plįss og žéttleika.
  • Freedom from fear and distress žar sem fariš er fram į aš halda stressvaldandi ašstęšum ķ lįgmarki s.s. mešhöndlun, afręningja, skyndilegar breytingar į vatnsgęšum, flutninga og slįtrun.

Freedom foods hefur eftirlit meš žvķ aš stöšlunum sé fylgt. Aš žvķ aš ég best veit er ekki til sérstakur dżravelferšarstašall fyrir eldisfisk į Ķslandi en hver veit, einn daginn gęti hann birst.


Jśgurskż

Um daginn tók ég eftir óvenjulegum skżjum sem voru lįgt į himni og ķ kjölfariš fylgdu žrumur. Žessi skż eru vķst kölluš jśgurskż og ég hef aldrei įšur tekiš eftir žeim, kannski vegna žess aš žau hafa aldrei veriš eins greinileg og lįgt į lofti įšur žar sem ég hef įtt leiš um.  Allavega voru žessu mjög lįgt į lofti og įberandi auk žess sem žrumurnar geršur žetta įhrifarķkara.

Jśgurskż (Mammatus) eru óvenjulegar og einstakar skżjamyndanir meš bungur eša hnśša sem sjįst į nešri hluta skżjanna.

Jśgurskż myndast venjulega žar sem stór skśraskż (Cumulonimbus) eru og žį sérstaklega žegar žrumuvešur er ķ ašsigi. Venjulega er žaš ókyrrš ķ skśraskżjunum sem gerir žaš aš verkum aš mammatus skżin myndast sérstaklega į nešri hluta stešjaskżs.

Annars er įgętan fróšleik um jśgurskż og margar ašrar skżjategundir aš finna į vedur.is fyrir skżjaglópa, nörda og ašra įhugasama.

Skż (Large)


Öryggi og heilsa

ķ sķšasta tölublaši fiskeldisfrétta birtist grein eftir mig sem fjallaši um öryggi og heilsu ķ fiskeldi.  Fyrir žį sem ekki hafa ašgang aš fiskeldisfréttum mį lesa greinina hér:

Vęntanlega eru öryggismįl ķ fiskeldi į Ķslandi ķ sumum tilfellum ķ įgętu standi en eflaust mį lķka vķša gera śrbętur og žį getur gamla klisjan įtt vel viš, žaš er óžarfi aš reyna aš finna upp hjóliš žegar viš getum lęrt af nįgrannažjóšum okkar.

Eftirlit meš bśnaši hér ķ Skotlandi er meš svipušu sniši og į Ķslandi, bįtar fara ķ įrlega skošun, sem og kranar, lyftarar og annaš žess hįttar. Žį eru einnig geršar śttektir į fóšurprömmum įrlega en žaš er eitthvaš sem viršist ekki heyra undir eftirlitsašila į Ķslandi, žar sem fóšurprammar eru ekki skilgreindir sem bįtar af žvķ aš žeir eru ekki skrįšir sem slķkir og žvķ ekki meš haffęrisskķrteini og žeir heyra ekki heldur undir vinnueftirlit žar sem žeir eru ekki į landi. Eflaust mun koma aš žvķ einn daginn aš fóšurprammar į Ķslandi verša eftirlitsskyldir.

Hér ķ Skotlandi er mikiš lagt upp śr öryggi og heilsu starfsmanna og žaš er žannig hjį žvķ fyrirtęki sem ég starfa hjį, Scottish Sea Farms, aš ef menn fara ekki eftir žeim öryggisreglum sem fyrirtękiš setur getur žaš leitt til brottrekstrar, enda geta menn spurt sig aš ef starfsmašur getur ekki hugsaš um sjįlfan sig og sitt öryggi, er hann žį hęfur til žess aš hugsa um fiskinn ķ karinu eša kvķnni? Hver og einn starfsmašur fęr sinn persónulega öryggisbśnaš sem oftar en ekki žarf aš uppfylla strangar gęšakröfur. Starfsmenn fį tęki og tól til žess aš nota viš störf sķn, allt frį hnķfum upp ķ stóra bįta og žeir fį menntun og žjįlfun ķ aš nota žann bśnaš sem žeim er treyst fyrir.   Įhęttumat og lżsingar į ašferšum eru gerš fyrir allt sem gert er og mį žar nefna žaš aš fara um borš ķ bįt, nota krana, nota kastnót, taka sżni svo fįtt eitt sé nefnt.

Hjį fyrirtękinu er starfandi Öryggis og heilbrigšisstjóri, į hverju svęši eru svęšisumsjónarmenn og į hveri stöš eru öryggisfulltrśar. Hlutverk öryggis og heilbrigšisstjóra fyrirtękisins er aš leggja lķnurnar ķ öryggismįlum, rannsaka alvarleg atvik sem koma upp og gera žaš sem ķ hans valdi stendur til žess aš bęta heilsu starfsmanna.   Hlutverk öryggisfulltrśa stöšvanna er m.a. aš skrį öll atvik sem leiša til slysa eša hefšu getaš leitt til slysa svo og žau atvik sem bśnašur skemmdist eša hefši mögulega getaš skemmst.   Mįnašarlega eru haldnir öryggisfundir į stöšvunum žar sem fariš yfir žaš sem fariš hefur śrskeišis og hvaš hefur veriš gert eša hvaš er hęgt aš gera til śrbóta auk žess sem fariš er yfir bśnaš og starfshętti sem žarf aš laga įšur en skemmdir eša slys eiga sér staš.  

Aušvitaš fylgir žessu töluverš skriffinnska og allt žetta krefst smį skipulags en žegar upp er stašiš skilar žetta sér ķ fęrri slysum, betri mešferš į bśnaši og minni umhverfisįhęttu og žannig getur žetta sparaš fyrirtękjum stórar fjįrhęšir.   Öryggisstjóri fyrirtękisins sem ég vinn hjį sagši eitt sinn viš mig aš hans hlutverk vęri fyrst og fremst aš passa aš starfsmenn lendi ekki į sjśkrahśsi og aš stjórnendurnir lendi ekki ķ fangelsi.


Hollur og óhollur matur

Matur er uppspretta endalausra vangaveltna um lķfiš og tilveruna. Eins og kannski hefur komiš fram įšur er fiskneysla afar lķtil hér ef undan er skiliš “Fish and chips”. Mér barst ķ hendur sending frį Ķslandi fyrir nokkrum dögum og innihélt hśn mešal annars dżrindis haršfisk.  Aušvitaš tók ég hann meš ķ vinnunna, įnęgšur meš aš fį loksins almennilegt nesti og ekki var hjį žvķ komist aš bjóša meš sér en vinnufélagarnir fussušu og sveiušu, bęši žeir sem smökkušu og žeir sem ekki žoršu.   Žetta fannst mér aš sjįlfsögšu alveg ótrślegt hjį žjóš sem velur žaš af fśsum og frjįlsum vilja aš borša Marmite og Soreen.

Viš boršum miklu meira af įvöxtum en viš geršum į Ķslandi enda eru žeir töluvert ódżrari hér, (žrįtt fyrir aš ķ mörgum tilfellum séu žeir langt aš komnir, Sušur-Afrķka og Sušur-Amerķka eru algeng upprunalönd) og śrvališ er meira en įšur en ég kom hingaš hafši ég aldrei smakkaš persimon eša gult kiwi. Brynja tekjur gjarnan meš sér vķnber og jaršarber eša epli ķ nesti ķ skólann en skoskum börnum finnst žaš stórfuršulegt.  Į móti finnst okkur jafn stórfuršulegt aš skosk börn eru send meš snakk og sśkkulašikex ķ skólann og jafnframt er hęgt aš kaupa snakk og sśkkulašikex ķ skólanum.  En ekki įvexti.  Reyndar kom Brynja meš bréf heim śr skólanum ķ gęr og nś į aldeilis aš fara ķ heilsuįtak.  Bréfiš var svo hljóšandi:

Kęru foreldrar.

Til žess aš hjįlpa okkur aš standa viš nżįrsheitiš um bętta heilsu verša eingöngu įvextir og gręnmeti til sölu ķ sjoppunni okkar mįnudaginn 7. mars. Ķ boši verša appelsķnur, epli vķnber, bananar, gulrętur, gśrkur, vatnsmelónur og rśsķnur (innsk jś tęknilega eru rśsķnur įvextir en eru žį ekki kakó, sykur og kaffi tęknilega įvextir eša gręnmeti?) og hver skammtur kostar 37 krónur.  Ef barniš žitt kemur meš sitt eigiš nesti viljum viš bišja žį foreldra aš senda börnin meš įvexti eša gręnmeti lķka.  Viš gerum okkur fulla grein fyrir žvķ aš ķ žvķ felst stór įskorun aš finna śt hversu mikiš af įvöxtum og gręnmeti į aš vera ķ boši og hversu mikiš į aš senda börnin meš og žvķ veršum viš meš sśkkulašikex ķ boši lķka til öryggis. 

Žaš į sem sagt aš taka einn dag ķ aš hreinsa samviskuna og svo veršur tekiš til viš sukkiš aftur.

En žrįtt fyrir alla óhollustuna sem Skotar lįta ofan ķ sig eru žeir ekkert sérstaklega góšir ķ sęlgętisframleišslu. Margir kannast kannski viš Tunnocks, sem framleišir sśkkulaši sem kallast Caramel en fyrirtękiš framleišir lķka svokallašar tekökur og kókosbollur.  Fleira er nś vart hęgt aš nefna.  Mackies framleišir snakk, ķs og sśkkulaši og svo er sitthvaš um stašbundna framleišslu en svokallaš fudge viršist vera vinsęlt hér, t.d. prófaši ég fyrir stuttu eitthvaš sem kallast Mrs Tilly“s Scottish Tablets og ķ sannleika sagt hljómar žaš alls ekki eins og sęlgęti, heldur frekar eins og töflur fyrir uppžvottavél eša eitthvaš sem žś setur śt ķ bala meš vel volgu vatni til žess aš fara ķ fótabaš og fullt af litlum loftbólum stķgur upp.  Skotar eru fastheldnir į sķna siši og matarvenjur og ef til vill er žetta einn angi žjóšernishyggjunnar en žį er žaš nokkuš ljóst aš Skosk žjóšernishyggja er farin śr böndunum žegar Skotar neita sér um hluti eins og haršfisk meš smjöri og saltfisk en bryšja žess ķ staš fótabašstöflur į eingöngu į forsendum žjóšernishyggju.


Žaš er komiš vor.

Hér į eyjunum fjarlęgu ķ sušaustur įtt frį Ķslandi er komiš vor en žaš er višeigandi aš žaš hefjist opinberlega į bjórdaginn sjįlfan, fyrsta mars. Frį og meš deginum ķ dag veršur vešriš betra, dagsbirtan er komin ķ 12 tķma og ķ lok mįnašarins veršur klukkunni breytt.  Krįkurnar eru lķka aš byrja aš hreišra um sig ķ ķ žeim trjįm sem žęr finna.  Ekki hef ég kynnt mér mataręši krįkanna en eitt er vķst, žęr hafa mjög reglulegar hęgšir af žvķ aš žeir gangstķgar og götur sem eru undir žeim trjįm sem žęr setjast upp ķ eru farnar aš taka į sig hvķtan  lit krįkuhęgšanna.  Sennilega er žetta lag mitt sem flutt er af nokkrum austfirskum snillingum sjaldan meira višeigandi en einmitt nśna.


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Um bloggiš

S Kristján Ingimarsson

Höfundur

S Kristján Ingimarsson
S Kristján Ingimarsson

 

Faðir, sambýlismaður, fiskeldisfræðingur, íþróttaáhugamaður, tónlistaráhugamaður, kafari, og með allt of mörg áhugamál.

Nóv. 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30

Nżjustu myndir

  • Mynd_0402140
  • 20160922 120421 (Large)
  • gömul vél (Large)
  • DSC_0042 (Large)
  • DSC_0014 (Large)

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (22.11.): 0
  • Sl. sólarhring: 1
  • Sl. viku: 1
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku: 1
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband