Internet og selfí

Eftir að ég fluttist til Orkneyja stóð ég frammi fyrir því að ákveða hvort ég ætti að taka internet inn á heimilið eða ekki.  Auðvitað er þetta erfitt val af því að maður getur ekki með nokkru móti vitað hvað þetta internet á eftir að vera lengi við lýði og ekki síður hvað tekur við af því.  Væri maður kannski bara að henda peningum með því að láta tengja sig við afganginn af heiminum.  Ég ákvað samt að gefa þessu séns enda að mörgu leiti þægilegt þegar fjölskyldan er stödd á landi íss og myrkurs á meðan ég spóka mig hér á suðrænum slóðum.  Þá kemur líka Skype sér afskaplega vel (bera Danir þetta ekki fram "skujpe"?)

Ég hef nýlokið við að lesa Orkneyskar þjóðsögur.  Margar sögurnar eiga það sameiginlegt að í þeim koma selir við sögu og yfirleitt á þann veg að þegar sjávarföl eru með ákveðnum hætti ganga selirnir á land, kasta af sér hamnum og dansa á ströndinni í mannsmynd.  Svo kemur manneskja og felur haminn þannig að viðkomandi selur sem er undantekningalaust gullfalleg kona eða maður giftist viðkomandi og eignast væn börn en finnur svo haminn og hverfur aftur til hafs.  Það er alls engin tilviljun að selir skipi stóra sess í þjóðsögunum af því að hér er allt morandi í selum.  Fun fact: Orkneyjar draga nafn sitt af selum en Orkn er gamalt norrænt orð sem þýðir selur. 

Selirnir eru hreinasta plága í fiskeldinu hér og geta gert mikinn óskunda með því að skemma net og drepa fisk. Það er samt ekki auðvelt að losna við þá af því að það er bannað að skjóta seli nema með því að sækja um sérstakt leyfi til þess og til þess að fá leyfið þarf að sýna fram á það með óyggjandi hætti að selirnir séu að valda umtalsverðu tjóni.  Fáist leyfi er það alla jafna til þess að skjóta einn sel og ráða þarf sérstaka selaskyttu með þar til gerð leyfi til verksins en tvær slíkar skyttur eru hér um slóðir.  Leyfið gildir fyrirfram ákveðinn dag og aðeins má skjóta í björtu og stilltu veðri, ekki má skjóta frá landi heldur aðeins frá vel stöðugum bát.  Ekki má skjóta af meira en 150 m færi og selurinn þarf að vera staðsettur innan 50m frá fiskeldiskví. Svo þegar selurinn hefur verið skotinn þarf að reyna að ná honum en takist það ekki þarf að vakta nærliggjandi fjörur næstu daga á eftir í von um að hræið finnist.  Hræinu þarf svo að skila til opinberra aðila ásamt skýrslu um hvernig farið var að.  Hræið er svo kyn og aldursgreint og þar með er selveiðinni lokið.  ef annar selur gerist nærgöngull þarf aftur að sækja um leyfi og endurtaka leikinn en auk þessa er kvóti á því sem veiða má t.d. má aðeins skjóta einn sel á tímabilinu 1.okt - 31. des.  Fiskeldisfyrirtæki sem og aðrir verða að hlíta þessum reglum en ef þær yrðu brotnar mætti búast við að það hefði slæm áhrif á orðspor fyrirtækisins, fjárhagstap og sektir.  Hér eru líka samtök sem standa vörð um velferð sela, t.d. Seal huggers (selaknúsarar) og fleiri.  Ef svona samtök væru til á Íslandi myndu þau væntanlega heita SELFÍ (eða selfie) sem stæði þá fyrir Selavinafélag Íslands.