Það er hægt að gera betur

Veðrið um helgina var sérsaklega gott, sólskin, 7 stiga hiti og hægur andvari. Að loknu skokki í gær fór ég í örlitla skoðunarferð suður á Dýrnes (Deernes).  Þar gat að líta gamlan þingstað sem notaður var fyrir um 1000 árum og nefnist Þinghaugar (Dingieshowe) en þeir samanstanda af sandhólum og melgresi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dingieshowe

Skammt þar frá er Gloppan (The Gloupe) en það er samanfallinn neðansjávarhellir þannig að eftir stendur gjá, u.þ.b. 25 m djúp og 40 metra löng, þar sem sjórinn fæðir um. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(The Goupe

Enn lengra þar frá er svo gömul rúst keltnesks klausturs sem stendur á höfða er nefnis Brough of Deerness.  Þarna hörðust munkar við og lifðu fábrotnu  lífi.   Höfði þessi er um 30 metra hár og 80 m í þvermál og aðeins hægt að komast upp á hann á einum stað um mjótt einstigi.

 

 

 

 

 

 

 

Brough of Deerness

 

Þessa vikuna verð ég áfram á Day skipper sjófarendanámskeiði

Ekki verður komist hjá  því að bera saman fiskeldi í Skotlandi og á Íslandi.   Skoski eldisiðnaðurinn líkist um margt þeim norska, vel er staðið að öllu bæði innan fyrirtækja og utan.  Á Íslandi er iðnaðurinn í vexti en menn mega ekki gleyma sér í þessum hraða vexti heldur verður að vanda til verka en oft er eins og Íslendingar eigi erfitt með að tileinka sér vinnubrögð erlendis frá.  Sem dæmi má nefna að þegar leyfi er gefið út á Íslandi er ekki farið fram á að burðarþol svæðis sé skilgreint, straummælingar hafa ekki þurft að fara fram, enda engar reglur sem segja til um það, en grunnurinn að því að fara af stað er að vita hvað menn eru með í höndunum.  Opinbert eftirlit með eldinu er í lágmarki, bæði hvað varðar lifandi fisk og dauðan. en það er grundvallaratriði þegar kemur að mengun, sjúkdómum og dýravelferð.  Þá er víða er pottur brotinn í öryggismálum.

Engir viðmiðunarstaðlar eru notaðir þegar kemur að því að velja búnað til fiskeldis, s.s. kvíar, net, fóðurpramma og all það sem skiptir máli.  Í reglugerðinni segir eitthvað á þá leið að búnaðurinn eigi að vera góður.  Hveð sem það þýðir.  Í Noregi hefur verið í gildi ákveðinn staðall (Norwegian Standard 9415 for cage farming equipment to prevent fish escape) frá árinu 2004 en hann segir til um hvaða kröfur fiskeldisbúnaður þarf að uppfylla.  Skotar miða líka við þennan norska staðal.  Mér skilst að verið sé að smíða kvíar á Íslandi sem uppfylla ekki þessa staðla.  Af hverju? Jú væntanlega af því að þessi búnaður er ódýari af því að hann uppfyllir ekki kröfur í löndum eins og Noregi og Skotlandi.  Kannski er í lagi að nota þetta og vonandi sleppur þetta, en ef fiskurinn sleppur verða menn að hafa nógu breitt bak til að axla það.

Hvorki í Noregi né Skotlandi er leyfilegt að setja blóðvatn í sjóinn vegna sjúkdómahættu en eftir því sem ég best veit er það gert víðast hvar á Íslandi og meira að segja við kvíarnar.  Að slátra stressuðum fiski beint upp úr kvíunum og vinna hann seinna styttir geymslutímann umtalsvert, sólarhring hið minnsta auk þess sem það rýrir gæði afurðanna.  Fleira spilar þar inn í eins og kæling og blóðgun en ef þetta er ekki í lagi geta fyrirtækin orðið af milljónum króna í tekjur.

Stjórnvöld og fyrirtæki verða að girða sig í brók með þetta og fleira ef fiskeldi á að vaxa og dafna á Íslandi.