Fiskur

Hér á Orkneyjum er það ekki tekið út með sældinni að fá góðan fisk í soðið en fiskveiðar eru ekki stór atvinnugrein hér eins og margir gætu samt haldið.  Hér er það landbúnaðurinn sem gildir.  Hér eru engir línu eða netabátar og ég hef ekki enn séð skuttogara hér en mér skilst samt að það séu skráðir þrír togarar hér, þeir landa bara alltaf annarsstaðar, til að mynda á Hjaltlandseyjum eða í Péturshöfða (Peterhead).  Einu skiptin sem þeir eru í heimahöfn er á jólunum og eins og okkur finnst jólalegt að fá jólasnjó, þá finnst Orkneyingum jólin vera komin þegar togararnir þrír eru komnir í höfn og búnir að draga upp jólaseríurnar.  Smábátaúterð er stunduð að einhverju marki hér en helst eru það bátar sem einn eða tveir eru á og flestir stunda þeir veiðar á krabba eða humri með þar til gerðum gildrum, nú eða þá að þeir reyna við makrílinn.  Þeim fer þó fækkandi þar sem þetta er erfið vinna og lítið upp úr þessu að hafa. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Engin fiskvinnsla er á eyjunum en mér skilst að áður fyrr hafi verið unninn fiskur hér og m.a. var síld söltuð á Sandey.  Fiskveiðar voru líka stundaðar í meira mæli hér áður fyrr en fiskistofnar hér við eyjarnar og Skotland hrundu eftir að Evrópusambandsbátum var hleypt inn í lögsöguna.  Skoskum sjómönnum var bannað að veiða smáfisk en veiðar Spánverja, Frakka og Þjóðverja voru óheftar og skotarnir horfðu á þá sjúga upp úr sjónum allan þann fisk sem hægt var án tillits til stærðar eða tegundar.  Skoskir sjómenn hafa ekki fyrirgefið þetta ennþá.

Hér kostar fiskur mikið út úr búð og það þýðir ekkert að rölta niður á bryggju og betla einn og einn fisk af sjómönnunum af því að hér er nánast engin veiði eins og áður sagði.  Í Teco kosta fersk flök 3200 kr/kg roðlaust og beinlaust.  Frosnir Ýsu og Þorskbitar eru heldur ódýrari eða 1700 kr/kg og svo er hægt að fá frosna Alaskaufsabita á 800 kr/kg, veiddir í Norðursjó og pakkað í Póllandi.  Auðvitað fannst mér þetta kjarakaup til þess að nota í íslenska plokkfiskinn en nískan borgar sig ekki alltaf.  reiðarslagið dundi yfir þegar ég var búinn að þíða bitana upp, þá var lyktin af þeim svo hroðaleg að ég hafði enga lyst á að elda þá og þar sem ekki var snúið aftur með plokkfiskinn fór ég og keypti fersk flök það dýrasta sem var í boði.  Sennilega er ég ekki alvöru nískupúki af því að alvöru nískupúki hefði látið sig hafa það að elda ónýta fiskinn.  Fyrir þann sem er alinn upp í sjávarþorpi á Íslandi þar sem alltaf er hægt að nálgast glænýjan fisk og mikil áhersla er lögð á gæði við veiðar og vinnslu þá kemur það flatt upp á sjávarþorparann að ónýtur fiskur skuli vera á boðstólum á sjálfum Orkneyjum.  Já nískan var mér dýrkeypt í þetta skiptið.  Ég sé ennþá eftir þessum pening.

Nú horfir samt allt til betri vegar með þetta af því að ég er búinn að komast í samband við tvo Orkneyinga sem eru nýlega búnir að kaupa sér bát og eru að prófa sig áfram með veiðar og þeir ætla að gauka að mér fiski öðru hvoru en þeir reikna með að veiða bæði þorsk og ýsu.

Hér er reyndar líka hægt að fá saltfisk og marineraða síld, ég veit ekki hvaðan það fiskmeti kemur en mig grunar að Norðmenn hafi náð að pranga þessu inn á sklausa Orkneyingana.  Norðmenn geta nefnilega verið ansi slóttugir þegar kemur að viðskiptum með fisk. Um er að ræða saltaðan þorsk, saltaða löngu,saltaðan ufsa, og saltaða ýsu og þetta kostar skildinginn eða um 3200 kr/kg óútvatnað.

Já og í síðustu viku áskotnaðist mér pakki af harðfiski þegar einn af starfsmönnum SSF kom úr ferðalagi frá Noregi og hafði gripið þetta með sér vitandi að ég er Íslendingur en við Íslendingar erum einna frægastir hér á Orkneyjum fyrir furðulegheit þegar kemur að matvælum.  Pakkinn innihélt sumsé norskan harðfisk, framleiddan á Íslandi og án nokkurs vara er þetta besti fiskur sem ég hef smakkað eftir að ég kom hingað til eyjanna skosku og það þrátt fyrir að ég hafi hugsað allan tímann að nú væru norðmenn að reyna að gera íslenska harðfiskinn að sínum.  Ég bauð nokkrum vinnufélaganna að smakka en þeim bauð við lyktinni og treystu sér ekki í smakk sem betur fer þannig að ég sat einn að þessu góðgæti.

 

 

Athugasemdir

[Magnús Sigurðsson, 19.6.2015 kl. 21:10]

Norskur kunningi trúði mér fyrir því að aðeins væri ein harðfiskverkun eftir í Noregi sem framleiddi harðfisk í verslanir og hún væri norður í Finnmörk, annar harðfiskur í búðum kæmi frá Íslandi pakkaður í umbúðir merktum norskum fyrirtækum. Ég keypti einu sinni þennan Finnmerkur harðfisk þegar ég rakst á hann í búð og ekki var hann góðu. Reyndar grunaði mig að því væri um að kenna að harðfiskurinn er geymdur þar til hann selst við stofuhita í norskum verslunum, þennan ósið hafa þeir nýlega tekið upp hjá Bónus enda er harðfiskurinn þar oft orðinn eins og Finnmerkurharðfiskurinn.